EPB-verslaggeving: Wat, hoe en waarom? (Complete Gids)

De EPB-verslaggeving is in Vlaanderen bij wet verplicht voor wie nieuwbouw verricht of ingrijpend renoveert. Bij elk vergunningsplichtig project moet een erkend verslaggever de energieprestaties van het gebouw opvolgen. Wat moet je nu precies weten over het EPB-verslag? Hoe verloopt het proces van aangifte, en wie is hiervoor verantwoordelijk? Hieronder vind je een volledige gids om volledig inzicht te krijgen in deze regelgeving.

Wat is EPB-verslaggeving en voor welke projecten geldt dit?

De EPB-verslaggeving is de wettelijke verplichting om de energieprestatie en het binnenklimaat van gebouwen in kaart te brengen bij nieuwbouw of ingrijpende renovatie.

De verslaggeving geldt specifiek voor:

Alle residentiële én niet-residentiële gebouwen waarvoor een stedenbouwkundige vergunning of meldingsplicht geldt.
Gebouwen met een bruto vloeroppervlakte groter dan 50 m².
Projecten waarbij verwarmings-, koel- of ventilatiesystemen geplaatst of gewijzigd worden.

De bepalingen maken deel uit van het Vlaams Energie- en Klimaatplan en worden gecontroleerd door het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA).

Wat is het EPB-verslag precies?

Het EPB-verslag is een technisch document dat het energieverbruik en de binnenklimaatkwaliteit van een gebouw simuleert en evalueert op basis van ontwerp- en uitvoeringsgegevens.

De elementen in een EPB-verslag zijn:

De berekening van het E-peil (globale energieprestatie).
De berekening van het S-peil (de schilisolatie van het gebouw).
De berekening van Oververhittingsrisico, ventilatieverliezen en binnenklimaatcomfort.
Informatie over isolatie, verwarming, zonnepanelen en ventilatie.
Vergelijking met de wettelijke eisen die gelden op het moment van de bouwaanvraag.

Hoe verloopt de EPB-verslaggeving van begin tot einde?

De procedure van EPB volgt klassieke fasen in het bouwproces en is wettelijk gefaseerd. Hieronder vind je het chronologisch verloop.

1. Moet je eerst een EPB-startverklaring indienen?

Ja. De EPB-startverklaring is verplicht voor de start van de werken. Deze verklaring moet:

Minstens 8 werkdagen vóór de startdatum elektronische ingediend worden.
Aangeleverd worden door de erkende EPB-verslaggever.
Opgesteld worden op basis van bouwplannen en voorziene installaties.
Bijgehouden worden op de werf als controle-instrument tijdens de bouw.

De gegevens worden ingevoerd in de officiële EPB-software ontwikkeld door VEKA.

2. Hoe volgt de verslaggever de uitvoering op?

Tijdens de uitvoering wordt gecontroleerd of:

Isolatiewaarden zoals in de plannen ook effectief gehaald worden.
De ventilatievoorzieningen volgens de norm geplaatst worden.
Installaties zoals warmtepompen of zonnepanelen effectief aanwezig zijn.

Hiervoor levert de bouwheer stavingsstukken aan, waaronder:

Technische fiches.
Aankoopfacturen.
Foto’s en uitvoeringsplannen.
Meetrapporten en keuringsverslagen.

3. Wat houdt de EPB-aangifte in?

De EPB-aangifte is de definitieve versie van de verslaggeving en moet uiterlijk 6 maanden na ingebruikname van het gebouw worden ingediend.

De inhoud van de aangifte bevat:

Alle definitieve gegevens van gebruikte materialen en toestellen.
De berekening van E-peil en S-peil.
Bevestiging of voldaan is aan alle EPB-eisen.
Eventueel een uitleg waarom bepaalde eisen niet behaald zijn.

Het resultaat van de EPB-aangifte wordt elektronisch verzonden naar de Vlaamse databank en gedeeld met de bouwheer.

Waarom is EPB-verslaggeving wettelijk verplicht?

De EPB-verplichtingen zijn vastgelegd in het Energiebesluit van 2006 en hebben verschillende doelstellingen.

Welke wettelijke doelen worden hiermee nagestreefd?

De Vlaamse overheid heeft volgende doelen vastgelegd:

De beperking van de CO₂-uitstoot van gebouwen.
De bevordering van de energie-efficiëntie van nieuwbouwprojecten.
Het behalen van EU-doelstellingen volgens de Richtlijn 2010/31/EU.

Voor nieuwbouw bijvoorbeeld moet het E-peil ≤ E30 zijn. Voor ingrijpende energetische renovaties geldt E60 of lager.

Waarom is de verslaggeving belangrijk voor eigenaars?

Een correct opgestelde EPB-verslaggeving:

Verzekert een energiezuinig gebouw dat minder kost om te verwarmen of te koelen.
Is verplicht bij verkoop of verhuur, aangezien het EPC wordt afgeleid uit de EPB.
Voorkomt boetes die kunnen oplopen tot duizenden euro’s bij niet-naleving.

Wat is het verschil tussen een EPB-verslag en een EPC-attest?

Er bestaat vaak verwarring tussen deze twee documenten. Hieronder vind je de verschillen opgelijst.

Wie is bevoegd om een EPB-verslag op te maken?

Een EPB-verslag mag enkel opgesteld worden door een erkende EPB-verslaggever.

De verslaggever beschikt over:

Een technische opleiding (architectuur of ingenieurswetenschappen).
Een erkende bijscholing en registratie bij het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA).
Kennis van de officiële EPB-software.

De verslaggever moet onafhankelijk optreden en mag niet dezelfde persoon zijn die het gebouw ontwerpt én bouwt, tenzij voldaan wordt aan onafhankelijkheidsregels.

Hoe zit het met de EPB-eisen zoals E-peil en S-peil?

De twee kernwaarden binnen EPB zijn:

E-peil: Drukt de globale energieprestatie van een gebouw uit. Hoe lager het cijfer, hoe energie-efficiënter het gebouw.
S-peil: Slaat op de thermische prestaties van de gebouwschil. Het beïnvloedt comfort en passieve koeling.

In 2024 gelden volgende normen:

Nieuwbouwwoningen: E-peil ≤ E30 & S-peil ≤ S28.
Ingrijpende renovaties: E-peil ≤ E70.

Strengere normen volgen richting 2030, met verplichte BEN-woningen (bijna-energieneutraal).

Welke softwaretools gebruikt een EPB-verslaggever?

De berekeningen gebeuren via officiële overheidstools, voornamelijk:

EPB-software Vlaanderen: Gratis programma van VEKA om aangiftes correct en reproduceerbaar te maken.
Energieprestatiedatabank: Beheerplatform waar gegevens worden ingediend en geraadpleegd.

De software houdt rekening met tientallen variabelen zoals:

Oriëntatie van het gebouw.
Compactheid en isolatiegraad.
Energieproductie via hernieuwbare bronnen.

Wat zijn de boetes bij niet-naleven van EPB-verplichtingen?

Bij het niet of verkeerd indienen van een EPB-dossier gelden strikte sancties.

Het VEKA kan:

Administratieve geldboete opleggen tot €10.000.
Verplichtingen opleggen om het gebouw in regel te stellen.
Het energie-attest weigeren, waardoor verkoop of aansluiting op het net geblokkeerd wordt.

Ook bouwheren zijn in fout indien zij onvoldoende info of stavingsstukken aanleveren. Aansprakelijkheid ligt dus gedeeld.

In welke gevallen geldt een uitzondering op EPB-plicht?

Er zijn enkele specifieke situaties waarin de EPB-plicht niet van toepassing is:

Kleine bijgebouwen met een oppervlakte < 50 m² (zoals een tuinhuis).
Tijdelijke constructies met gebruik korter dan 2 jaar.
Gebouwen zonder verwarmingssysteem of bewoningsfunctie zoals garages of loodsen zonder HVAC.

In deze gevallen volstaat eventueel een melding of vrijstellingsverklaring.

Welke documenten moet ik bewaren en hoe lang?

Na voltooiing moeten volgende documenten door de bouwheer 5 jaar worden bijgehouden:

Kopie van de EPB-startverklaring.
Kopie van de definitieve EPB-aangifte.
Technisch EPB-dossier met berekeningen en bewijsstukken.

Bij verkoop wordt het EPC-attest op basis hiervan opgesteld.

Wat kosten de diensten van een EPB-verslaggever?

De prijs van een EPB-verslag hangt af van de oppervlakte en complexiteit van het gebouw:

| Type project | Richtprijs verslaggeving |
|—————————|————————–|
| Appartement < 100 m² | €400 – €600 |
| Eengezinswoning gemiddeld | €600 – €900 |
| Grotere projecten (>300 m²) | > €1.000 |

Inbegrepen zijn: startverklaring, dossieropbouw, aangifte en communicatie met VEKA.

EPB-verslaggeving is verplicht voor elke nieuwbouw of ingrijpende renovatie in Vlaanderen. Het helpt om wettelijk in orde te zijn, bespaart op energieverbruik en verhoogt de vastgoedwaarde. Bouwheren moeten tijdig een erkende verslaggever aanstellen, die het volledige proces van startverklaring tot finale aangifte begeleidt. Zo word je woning niet alleen energie-efficiënter, maar ook toekomstgericht voorbereid op strengere klimaatnormen.

Informatie op maat of offertes nodig? Vraag vrijblijvend advies aan via Poweo, jouw expert in energie-efficiënte bouw.