Een energiezuinige woning is vandaag de dag meer dan alleen goed geïsoleerd. Het S-peil (of schilpeil) biedt een exact cijfer dat aangeeft hoe efficiënt de gebouwschil van een woning of appartement energie vasthoudt of verliest. Sinds 2018 geldt het S-peil als verplichte norm in Vlaanderen bij elke aanvraag voor een stedenbouwkundige vergunning voor nieuwbouw, ter vervanging van het verouderde K-peil. Het combineert meerdere factoren zoals isolatie, luchtdichtheid, bouwknopen, zonnewinsten en vormefficiëntie in één meetbare score. Hoe lager het S-peil, hoe lager het warmteverlies via muren, ramen, daken en vloeren – wat leidt tot minder stookkosten en een beter binnencomfort.
Benieuwd hoe het S-peil werkt, hoe het wordt berekend, welke vereisten van toepassing zijn en hoe u de score verbetert? Wij beantwoorden alle actuele vragen rond het S-peil voor woningen en wooneenheden.
Wat is het S-peil en waarom werd het ingevoerd?
Het S-peil is een indicator op gebouwniveau die de energieprestatie van de gebouwschil meet.
Het S-peil (voluit: schilpeil) wordt uitgedrukt als een getal zonder eenheid, en geeft aan hoeveel energie er nodig is om de temperatuur in een woning comfortabel te houden. Hoe lager de waarde, hoe energiezuiniger de gebouwschil. Het vervangt sinds 2018 het K-peil en de Netto Energiebehoefte (NEB) als energieprestatie-indicator voor nieuwbouwwoningen en -appartementen.
Wat was het probleem met het K-peil?
- Het K-peil hield enkel rekening met isolatie, niet met luchtdichtheid.
- De NEB focuste op het energieverbruik voor verwarming, maar liet bouwkundige factoren buiten beschouwing.
- Beide gaven zo een onvolledig beeld van werkelijke energie-efficiëntie.
Het S-peil daarentegen houdt rekening met alle relevante eigenschappen van de gebouwschil en is daardoor een nauwkeurigere maatstaf.
Voor welke gebouwen geldt het S-peil?
Het S-peil is verplicht voor nieuwe woongebouwen vergund vanaf 2018.
| Type gebouw | Geldigheid S-peil |
|————————–|——————-|
| Eengezinswoningen | Ja |
| Appartementen | Ja (per wooneenheid) |
| Niet-residentiële gebouwen | Neen |
| Renovaties | Neen |
| Bijgebouwen (garage, berging, etc.) | Neen |
Wat betekent “per wooneenheid”?
Dit betekent dat elke individuele woning of flat apart wordt beoordeeld, zelfs in een appartementsgebouw. Zo vermijdt men dat slecht presterende appartementen worden “gecompenseerd” door andere betere eenheden in hetzelfde gebouw.
Welke elementen bepalen het S-peil?
De factoren die het S-peil beïnvloeden zijn:
- Isolatiekwaliteit van wanden, daken, vloeren, ramen en deuren.
- Luchtdichtheid van het gebouw, gemeten via ventilatieverliezen.
- Thermische bruggen (bouwknopen) bij overgangen tussen constructiedelen.
- Vormefficiëntie: compactheid van het bouwvolume versus geveloppervlak.
- Zonnewinsten via ramen en oriëntatie van het gebouw.
Hoe beïnvloedt compactheid het S-peil?
Een compact gebouw (bijv. een kubus) met weinig buitenoppervlak verliest minder warmte, en scoort dus een lager S-peil. Een woning met verspringende volumes of erkers verhoogt de geveloppervlakte en dus het energieverlies.
Hoe wordt het S-peil berekend?
Het S-peil wordt berekend via erkende EPB-software (EnergiePrestatie en Binnenklimaat).
In deze software geeft men gedetailleerde gegevens in over:
- Geometrie van het gebouw;
- Materiaal- en isolatiewaarden;
- Luchtdichtheidstest (blowerdoortest);
- Oriëntatie en vensteroppervlak;
- Aangrenzende verwarmde ruimtes.
De software berekent daarna het energieverlies én -winst via de gebouwschil en geeft één scoringscijfer: het S-peil.
| Factor | Invloed op berekening S-peil |
|———————-|——————————|
| U-waarden (isolatie) | Hoog |
| Compactheid gebouw | Hoog |
| Raamoppervlakte | Gemiddeld |
| Oriëntatie & zonnewinst | Gemiddeld |
| Luchtdichtheid | Hoog |
Wat is een goede S-peil score?
Een goede S-peil score is in Vlaanderen wettelijk vastgelegd.
| Jaar aanvraag bouwvergunning | Toegestane S-peil maximum |
|——————————|—————————-|
| 2018 | S ≤ 31 |
| 2021 | S ≤ 30 (BEN-niveau) |
| 2025 (verwacht) | S ≤ 28 of lager |
Wat gebeurt er als het S-peil te hoog ligt?
De EPB-aangifte wordt afgekeurd. U riskeert administratieve boetes in Vlaanderen (via het VEKA) of u moet bijkomende compenserende maatregelen treffen zoals nog extra isolatie, luchtdichtingswerken of aanpassing van het ontwerp.
Hoe verhoudt het S-peil zich tot het E-peil?
Het E-peil is een ruimer cijfer dat ook installaties meeneemt. Het S-peil focust uitsluitend op de gebouwschil.
| Kenmerk | S-peil | E-peil |
|—————————|————|——————————–|
| Meet … | Gebouwschil | Totale energieprestatie |
| Houdt rekening met | Isolatie, luchtdichtheid, compactheid | Verwarming, sanitair warm water, ventilatie, zonnepanelen, etc. |
| Toepassing vanaf | 2018 | 2006 |
| Maximale waarde voor BEN | S ≤ 30 | E ≤ 30 |
Heeft het S-peil invloed op mijn energieverbruik?
Ja, hoe lager het S-peil, hoe minder warmteverlies en dus lager energieverbruik.
Ter vergelijking:
| S-peil | Verwarmingsverbruik (indicatie) | Kwaliteit gebouwschil |
|——–|———————————-|————————————-|
| S = 20 | Laag verbruik (~20 kWh/m².jr) | Uitstekend luchtdicht en geïsoleerd |
| S = 40 | Gemiddeld (~70 kWh/m².jr) | Voldoet amper aan minimumnorm |
| S = 60 | Hoog verbruik (~120 kWh/m².jr) | Slechte compactheid of isolatie |
Welke maatregelen verbeteren mijn S-peil?
De maatregelen die het meeste effect hebben op uw S-peil zijn:
- Plaatsen van superisolerende beglazing (U ≤ 1,0 W/m²K).
- Dakisolatie tot minstens 12 à 16 cm met lage lambda-waarde.
- Goed detailontwerp om bouwknopen correct uit te voeren.
- Compact ontwerp met eenvoudige kubusvorm.
- Blowerdoortest uitvoeren om luchtdichtheid te verbeteren.
- Oriëntatie aanpassen voor maximale zonnewinst in winter zonder oververhitting in zomer.
Welke fouten leiden tot een hoog S-peil?
Volgende ontwerp- of uitvoeringsfouten verhogen het S-peil:
- Gebouwvorm met veel hoeken en erkers.
- Gebrekkige luchtdichtheid (vb. kieren bij ramen, leidingen).
- Te groot aandeel enkel- of dubbelglas.
- Isolatiefouten ter hoogte van dakkapellen of fundering.
- Onvoldoende aandacht voor bouwknopen tussen ramen en muren.
Is het S-peil van belang bij verkoop of verhuur?
Neen, enkel het EPC-waarde (EnergiePrestatieCertificaat) is formeel vereist bij overdracht.
Toch is een goed S-peil indicatief voor een goede gebouwschil, wat toekomstige energieverbruikskosten beperkt. Daardoor is het dus indirect waardevol bij verkoop of in gesprekken met kopers.
Kun je het S-peil compenseren?
In specifieke gevallen mag een iets hoger S-peil gecompenseerd worden door een lager E-peil.
Bijvoorbeeld: Als een woning S = 32 scoort maar E = 20 (veel zuinige technieken), dan aanvaardt de regelgeving soms kleine overschrijdingen. Dit hangt af van de versie van de EPB-rekenregels en moet gecontroleerd worden door een erkend verslaggever.
Wie stelt het S-peil vast?
Een erkende EPB-verslaggever maakt de nodige berekening op.
Deze stelt het S-peil en volledige EPB-aangifte op vlak vóór ingebruikname van de woning. De verslaggever verwerkt gegevens van architect, aannemer én blowerdoor-meetresultaten in een gecertificeerde software.
Het S-peil, verplicht sinds 2018, is dé maatstaf voor de kwaliteit van de gebouwschil bij nieuwbouw in Vlaanderen. Een lager S-peil combineert goede isolatie, luchtdichtheid en ontwerp in één waarde en leidt tot lagere energiekosten. Dankzij duidelijke normen en optimalisatie van ontwerpdetails kan élke bouwer streven naar een S ≤ 30. Contacteer zeker een erkend EPB-verslaggever voor advies op maat.
Geïnteresseerd in energiezuinige bouwoplossingen zoals zonnepanelen, warmtepompen of thuisbatterijen? Bezoek www.poweo.be voor informatie, tips en offertes van erkende installateurs bij u in de buurt.