Met het inspectieprotocol EPC wordt de kwaliteit van het energieprestatiecertificaat gewaarborgd en gecontroleerd op uniforme wijze. In 2024 en 2023 zijn grondige wijzigingen doorgevoerd in onder meer de ventilatienormen, gevelkenmerken en hernieuwbare energiesystemen. Ook werd het EPC NR-protocol uitgebreid en de nieuwe rekenmethode NTA8800 ingevoerd voor meer nauwkeurige energieopnames. Wat zijn de gevolgen van deze wijzigingen voor energiedeskundigen? Wat zijn de kernonderdelen van het inspectieprotocol en welke documenten zijn vereist bij een correcte opmaak van het EPC? In dit artikel lees je alles van A tot Z over het inspectieprotocol in Vlaanderen. We beantwoorden alle veelgestelde vragen.
Wat zijn de belangrijkste wijzigingen in het EPC inspectieprotocol sinds 2023?
De hoofduitbreidingen en verbeteringen aan het inspectieprotocol EPC sinds 2023 liggen voornamelijk in methodologische updates en structurele bijsturingen voor ventilatie, zonne-energie en gebouwschil.
Hoe is Deel IX over ventilatie aangepast in 2024?
Deel IX van het inspectieprotocol is volledig herwerkt voor EPC’s vanaf 1 januari 2024. De invoerprocedure voor ventilatiesystemen werd complexer, met specifieke aandacht voor:
- Verplichte typebepaling van het ventilatiesysteem (type A, B, C of D).
- Vastlegging van debieten via invoer van officiële metingen of standaardwaarden.
- Aparte indeling voor toevoer- en afvoerventialtie per ruimte.
Alle aanpassingen zijn erop gericht de prestatie van ventilatiesystemen correcter te reflecteren in de uiteindelijke EPC-waarde, zoals vermeld op Vlaanderen.be [1].
Welke wijzigingen gebeurden er aan EPC NR-regelgeving in 2024?
De methodiek van het EPC NR (niet-residentiële gebouwen) werd in 2024 aangepast op vier vlakken:
- Samenvoeging van eenheden op verschillende sites is toegelaten indien nutsmeters gedeeld zijn.
- Productie van hernieuwbare energie via directe lijnen tot buiten het perceel kan worden meegerekend.
- Functioneel energiegebruik buiten de afgebakende eenheid mag meegeteld worden voor specifieke toepassingen.
- Strengere eisen voor meetapparatuur, met nadruk op gekalibreerde meetvoering (minimumklasse MID B of C) [2].
Wat zijn de aanpassingen aan Deel X over zonnepanelen?
Voor EPC’s met aanvraag na 1 januari 2024 is er een versoepeling: individueel geplaatste zonnepanelen mogen worden toegekend aan een enkele eenheid, ook als ze op gemeenschappelijke ruimtes liggen. Voorwaarde is dat deze panelen enkel deze eenheid van stroom voorzien [1].
Wat is het effect van de NTA8800 in Vlaanderen?
De introductie van de NTA8800 in 2023 bracht een nieuwe systematiek om de energieprestatie van gebouwen realistisch te berekenen. Belangrijke kenmerken zijn:
- Invoering van energiemodules (gebouwschil, systemen) per gebouwdeel.
- Woningtype-afhankelijke gewichten bij verbruiksprofielen.
- Beschrijvingstoestand van bouwschil wordt verplicht vastgelegd (materiaal, isolatiegraad e.d.) [5].
Welke delen bevat het inspectieprotocol EPC?
Het inspectieprotocol bestaat uit elf gestructureerde delen, elk met specifieke richtlijnen, tabellen en normen.
| Deel | Onderwerp | Relevante wijzigingen |
|——|———–|————————|
| I | Basisregels en doel van het protocol | Geen inhoudelijke wijziging |
| II | Gegevensinvoer en bewijsstukken | §II.3.3.2.9 en §II.3.3.2.16 kregen update mbt onderhoudsdocumenten [1] |
| III | Toestand van gebouwen en installaties | Bevestiging bepaalde vaststellingen vereist |
| IV | Geometrie en oppervlaktes | Nieuwe interpretatie over toegang tot gebouwdelen §IV.3.4.1.1 [1] |
| V | Verliesoppervlakte | Geen significante wijzigingen |
| VI | Warmteverlies en isolatie | In lijn gebracht met NTA8800 |
| VII | Verwarmingssystemen | Toevoeging hybride systemen |
| VIII | Koelsystemen | Aangepaste topologie ingreep |
| IX | Ventilatie | Volledig herschreven per 2024 [1] |
| X | Hernieuwbare energie | Ontkoppeling gemeenschappelijke installaties mogelijk [1] |
| XI | Opmaak EPC en eindscore | Computationele wijzigingen imperatief |
Welke documentatie is vereist volgens het inspectieprotocol?
Voor elk EPC moeten bepaalde bewijsstukken aanwezig zijn op het inspectiemoment en correct ingevoerd worden in de EPC-software.
Welke bewijsstukken zijn verplicht?
De minimale stukken per gebouwcomponent worden hieronder weergegeven.
De meest gebruikte types documenten bij een EPC-inspectie zijn:
| Categorie | Bewijsstukken | Voorbeelden |
|———-|—————-|————-|
| Verwarming | Factuur, technische fiche | Label keteltype, bouwjaar, vermogen |
| Isolatie | Werfverslag, foto tijdens plaatsing | RD-waarde, dikte, materiaal |
| Ventilatie | Ventilatiestudie of gemeten debieten | Aanwezigheid debieten, systeemvoorschrift |
| Zonnepanelen | AREI-keuring, factuur | Vermogen en oriëntatie panelen |
| Koeling | Type toestel, SEER-waarde | Voor split-units en warmtepompen |
Hoe wordt verwerking van ontbrekende documenten afgehandeld?
Indien geen objectief bewijs beschikbaar is voor essentiële elementen, gelden pessimistische standaardwaarden volgens het protocol. Degelijke fotobewijzen of onderhoudsverslagen worden sinds 2023 in hogere mate aanvaard indien voldoende betrouwbaar [1].
Wat is EPC-pedia en waarvoor dient het?
EPC-pedia is een online hulpplatform voor energiedeskundigen, dat modelvoorbeelden, screenshots en interpretatiegidsen aanbiedt.
Welke inhoud bevat EPC-pedia?
De relevante inhoud per gebouwtype omvat:
- Voorbeelden van ventilatiescenario’s, met correcte invoermethodes.
- Casestudies voor verschillende bouwjaren, inclusief bouwmaterialen.
- Checklists voor bewijsdocumenten per systeemtype.
- Vergelijkende schema’s van correcte versus foutieve belasting in software.
De inhoud is structureel afgestemd op de indeling van het inspectieprotocol (I-XI).
Welke versie van het inspectieprotocol is van toepassing in 2025?
De 2024-versie van het inspectieprotocol liep tot 31 december 2024. Vanaf 1 januari 2025 wordt de nieuwe versie van kracht. De inhoud van deze versie is in april 2025 nog niet publiek beschikbaar via Vlaanderen.be.
Welke versies zijn historisch relevant?
| Jaar | Protocolversie | Publicatiedatum | Status |
|——|—————-|——————|——–|
| 2022 | EPC Type A/D 2022 | 01/01/2022 | Verouderd |
| 2023 | EPC 2023 (NTA8800) | 01/01/2023 | Gedeeltelijk geldig |
| 2024 | EPC 2024 (ventilatie & NR) | 01/01/2024 | Vervallen op 31/12/2024 |
| 2025 | EPC 2025 | in voorbereiding | Nog niet gepubliceerd |
Zijn er syllabussen of richtlijnen buiten het protocol?
Tot eind 2022 werden leermodules en syllabussen uitgegeven door VEA, maar deze zijn sinds invoering van EPC-pedia niet langer actief onderhouden [6].
Welke soorten EPC’s volgen dit inspectieprotocol?
Er bestaan in Vlaanderen drie hoofdtypes EPC’s, die allen volgens een aangepast inspectieprotocol worden opgemaakt.
| Type EPC | Doelgroep | Protocol |
|———-|—————|———-|
| EPC Type A | Gebouwen met woonfunctie | Standaardprotocol I-XI |
| EPC Type D | Niet-residentiële gebouwen (kantoren, scholen…) | EPC NR-methodiek |
| EPC Type C | Gemeenschappelijke delen van appartementen | Specifiek coderen in Deel II-X |
Hoe draagt het inspectieprotocol bij aan de kwaliteit van het EPC?
Het inspectieprotocol garandeert dat de energieprestaties van gebouwen op uniforme, betrouwbare wijze worden beoordeeld op basis van fysieke inspectie, bewijsvoering en mathematische modellen.
Welke kwaliteitseisen stelt het protocol?
- Verificatie op locatie van bouwkundige en technische installaties.
- Controle op documentatie via steekproeven door het VEKA.
- Gebruik van erkende meetmethoden (zoals blowerdoortests, registraties).
Hoe vaak wordt het inspectieprotocol aangepast?
Het inspectieprotocol ondergaat jaarlijks structurele aanpassingen op basis van nieuwe regelgeving, inzichten uit audits en evoluties in de bouwsector.
Hoe worden wijzigingen aangekondigd?
- Publicaties op Vlaanderen.be met versieoverzicht en directe download van protocolbundels.
- Automatische updates via EPC-software vanaf meldingsdatum.
- Nieuwsbrieven naar erkende energiedeskundigen en studiedagen.
Hoe vermijd je fouten in de toepassing van het inspectieprotocol?
Veelgemaakte fouten komen voort uit verkeerde interpretatie of onvolledige bewijsstukken. EPC-pedia, softwarevalidaties en opleidingstrajecten spelen daarbij een ondersteunende rol.
Wat zijn veelvoorkomende fouten?
- Verkeerde oriëntatie of hellingshoek zonnepanelen.
- Onjuiste R-waarde isolatiemateriaal bij oude woningen.
- Foutieve koppeling van ventilatiesysteemtype aan ruimtefunctie.
Het inspectieprotocol EPC vormt de technische ruggengraat achter een eerlijke en nauwkeurige bepaling van de energieprestaties voor Vlaamse gebouwen. Dankzij recente wijzigingen in Deel IX (ventilatie), de uitbreiding van het EPC NR-protocol, en de invoering van NTA8800 is de beoordelingspraktijk sterk geprofessionaliseerd. Documentatieplicht, geometriewaarden, correcte software-invoer, en hulpplatform EPC-pedia ondersteunen energiedeskundigen structureel bij het toepassen van het protocol. Voor een correct EPC in 2025 is het van belang om altijd de nieuwste versie van het protocol te hanteren en de richtlijnen punctueel te volgen.
Meer informatie of professioneel advies nodig? Contacteer Poweo, erkend adviseur in energieprestaties, voor een EPC-opmaak op maat.