Verwarmingsaudit: Wat, Wanneer en Waarom? [Complete Gids]

Een verwarmingsaudit is sinds 2024 niet langer verplicht voor ketels ouder dan 5 jaar, tenzij ze een groot vermogen (>100 kW) hebben of op vaste brandstof werken. Voor gebouwen met meerdere ketels of grote installaties blijft een verwarmingsaudit echter wél verplicht, met specifieke frequenties afhankelijk van het brandstoftype. Deze bepalingen maken het belangrijk om precies te weten wanneer een verwarmingsaudit wettelijk vereist is. Daarnaast biedt een vrijwillige audit advies over het rendement van je installatie, mogelijke energiebesparingen en begeleiding naar duurzame alternatieven. In dit artikel ontdek je in detail wat een verwarmingsaudit inhoudt, wanneer die nodig is volgens de Vlaamse regelgeving en waarom het ook zonder plicht nuttig kan zijn voor energie-efficiëntie en comfort. We bespreken ook de wijzigingen sinds 2024, de praktische gevolgen van een audit en hoe je professioneel advies kan benutten.

Wat is een verwarmingsaudit en wat wordt er gecontroleerd?

Een verwarmingsaudit is een technisch onderzoek van een centrale verwarmingsinstallatie waarbij rendements- en dimensioneringsanalyses worden uitgevoerd door een erkend technicus.

Wat wordt er tijdens een verwarmingsaudit beoordeeld?

De kenmerken die tijdens een audit worden gecontroleerd zijn:

Rendement van de ketel (vooral het rookgasrendement en productierendement) ten opzichte van moderne ketels
Afstemming van de ketelcapaciteit op het warmteverbruik van het gebouw
Algemene afstelling van de installatie en het hydraulisch evenwicht
Mogelijkheid tot vervanging door een energiezuiniger of duurzamer alternatief
Berekening van energiebesparing (€ en kWh) bij vervanging of optimalisatie

Wie voert de audit uit en wat bevat het rapport?

Een audit wordt uitsluitend uitgevoerd door een erkende technicus met certificaat verwarmingsaudit. Het rapport bevat:

Technische beschrijving van de huidige installatie
Vergelijking met performantie van nieuwe toestellen
Energieadvies mbt isolatie, stookregeling en premies
Concrete indicatie van mogelijke milieu- en financiële voordelen

Is elk advies uit het auditrapport bindend?

Nee. De adviezen in een verwarmingsaudit zijn niet verplicht uit te voeren, maar geven wel duidelijke aanwijzingen naar rendabele of noodzakelijke ingrepen.

Wanneer is een verwarmingsaudit verplicht sinds 1 juli 2024?

De verplichting tot een verwarmingsaudit in Vlaanderen werd op 1 juli 2024 herzien. Vanaf dan zijn ketels ouder dan 5 jaar niet meer automatisch onderworpen aan auditverplichting, tenzij ze in bepaalde categorieën vallen.

Wat zijn de huidige wettelijke verplichtingen?

Een overzicht van de verplichtingen per type ketel en situatie staat hieronder.

De auditverplichting per brandstoftype en vermogen is als volgt geregeld.

| Verwarmingsinstallatie | Frequentie audit | Min. vermogen | Audit verplicht? |
|———————————–|————————-|————————|——————|
| Gasvormige brandstof | Elke 4 jaar | > 100 kW | Ja |
| Vloeibare brandstof | Elke 2 jaar | > 100 kW | Ja |
| Vaste brandstof (bv. hout) | Elke 5 jaar | ≥ 20 kW | Ja |
| Meerdere ketels in cascade | Elke 4 jaar | Elk vermogen | Ja |
| Enkele ketel ≤ 100 kW | Geen audit meer | ≤ 100 kW | Nee, tenzij vaste brandstof |

Wie mag een verwarmingsaudit uitvoeren?

De audit mag enkel worden uitgevoerd door een:

Technicus type G, voor gasvormige brandstoffen
Technicus type L, voor vloeibare brandstoffen
Technicus vaste brandstof, met specifieke erkenning

Elke technicus moet geregistreerd zijn in het VEKA-kwaliteitsregister.

Welke situaties vereisen extra aandacht?

De auditplichten gelden nog steeds wél voor:

Wooneenheden met gemeenschappelijke stookinstallaties
Openbare gebouwen en scholen met grote ketels inclusief voorraadketels
Renovatieverplichtingen, bv. bij overname gebouw

Waarom blijft een verwarmingsaudit zinvol, ook als het niet verplicht is?

Een verwarmingsaudit blijft waardevol voor energieadvies, ook zonder verplichting. Het biedt een diepgaande analyse van energiegebruik, rendabiliteit van vervanging en optimalisaties.

Wat zijn de voordelen van een verwarmingsaudit?

Enkele van de belangrijkste voordelen zijn:

Besparing op energiekosten door hogere efficiëntie
Detectie van overdimensionering of verliesposten
Objectief advies over gebruik van hernieuwbare energie (zoals warmtepompen)
Inzicht in mogelijke premies via Mijn VerbouwPremie
Hoger wooncomfort door betere regeling en onderhoud
Positieve impact op EPC-waarde

Welke ketels leveren meestal besparing op bij vervanging?

Volgens cijfers van VEKA is het verschil in verbruik tussen een oud stooktoestel en een nieuw HR-condensatieketel op gas tot 30%. Bij overstap naar een hybride warmtepomp, kan dat zelfs oplopen tot 60%.

Welke installaties vallen onder de auditplicht?

Niet elke verwarmingsinstallatie valt onder dezelfde regels. Auditplicht hangt af van vermogen, brandstofsoort én aantal eenheden.

Wat zijn voorbeelden van installaties die onderhevig zijn aan audit?

Gemeenschappelijke ketelhuizen (vb. appartementsblokken)
Scholen of rusthuizen met ketels >100 kW op gas of stookolie
Bedrijven met industriële ketels
Grote woningen met houtgestookte systemen >20 kW

Hoe verloopt de audit in de praktijk?

Een audit bestaat uit plaatsbezoek, meting en adviesrapport. Gemiddelde duur: 1 à 2 uur.

Welke gegevens heeft de technicus nodig?

Voor een vlotte audit zijn volgende elementen nodig:

Merk, type en bouwjaar van de ketel
Verwarmd volume en isolatiegraad van het gebouw
Toegang tot rookgasafvoer en leidingsysteem
Eventuele bestaande regelsystemen of thermostaten

Na inspectie verwerkt de technicus dit in een erkend softwarepakket, waarmee het rapport wordt opgesteld.

Wat staat er in het verwarmingsauditrapport?

Het auditrapport is het officiële document van de audit, en omvat:

Beschrijving installatie (type, vermogen, jaartal)
Energetisch rendement vergeleken met normwaarden
Berekening energiebesparing (kWh en euro)
Aanbevelingen voor optimalisatie of vervanging
Suggesties voor subsidiemogelijkheden

Is het rapport verplicht te bewaren?

Ja, het rapport moet minstens 5 jaar worden bijgehouden door de installatieneigenaar of beheerder. Bij verkoop of inspectie kan het worden opgevraagd.

Wat gebeurt er als je geen audit uitvoert terwijl het verplicht is?

Niet naleven van de auditplicht bij verplichte gevallen leidt tot sancties vanuit VEKA en gemeentelijke toezichthouders.

Zijn er administratieve boetes?

Ja. Gemeenten of inspecties kunnen:

Energieprestatiescreening opleggen
Advies verwerpen bij renovatieaanvraag
Boetes geven bij verkoop zonder geldig auditbewijs

Welke installaties hebben géén audit meer nodig sinds 2024?

Installaties die zijn uitgesloten sinds 1 juli 2024:

| Installatie | Audit nog vereist? |
|———————————-|———————–|
| Enkele ketel gas/mazout ≤100 kW | Nee |
| Ketel op vaste brandstof < 20 kW | Nee |
| Ketel ≤15 jaar met gelijkmatigheid controle | Nee |

Audit blijft verplicht voor complexe of overgedimensioneerde opstellingen.

Hoeveel kost een verwarmingsaudit?

De gemiddelde kostprijs voor een verwarmingsaudit in België ligt tussen:

| Type installatie | Richtprijs (excl. btw) |
|———————————|————————-|
| Enkele ketel ≤100 kW | €140 – €200 |
| Ketel >100 kW of cascadeconfiguratie | €250 – €500 |
| Extra metingen of begeleiding gebouwbeheer | > €600 |

Afhankelijk van technicus, complexiteit, locatie en nood aan bijkomend advies.

Hoe vind je een erkend technicus voor een verwarmingsaudit?

Gebruik het officiële register van VEKA (Vlaams Energie- en Klimaatagentschap):

Ga naar: www.energiesparen.be
Zoek op erkende technici volgens brandstoftype
Controleer rijbewijsnummer en erkenningsnummer

Je kunt ook offertes aanvragen via erkende platformen zoals Poweo, waar installateurs vooraf gescreend zijn.

Is een verwarmingsaudit nuttig in 2025?

Ja. Ondanks de verfijnde regelgeving en vrijstelling voor ketels ≤100 kW, blijft een verwarmingsaudit een betrouwbare maatstaf voor energetisch advies. In een tijd van stijgende energieprijzen en strengere EPC-doelstellingen, helpt het om objectieve keuzes te maken over vervanging, hybride systemen of hernieuwbare technieken. Je verhoogt niet alleen comfort, maar maakt ook je woning toekomstbestendiger.

Wil je vrijblijvend professioneel advies of offertes voor een verwarmingsaudit? Vraag ze aan via Poweo – jouw partner in energie-efficiëntie.